Transparantie van de cassatieprocedure

Hoewel het Hof van Cassatie door de Grondwet is opgericht en de toegang tot en de werking ervan door het Gerechtelijk Wetboek worden geregeld, kan het Hof ook in een niet onbelangrijke mate de toegang tot en de werking van het Hof mee sturen. Het Hof is immers als enige bij machte om invulling te geven aan de wettelijke bepalingen betreffende die toegang tot en werking van het Hof. Aangezien het Hof van Cassatie zelf niet gecontroleerd wordt, is transparantie met betrekking tot de werkwijze van het Hof essentieel.

Dit boek behandelt een aantal aspecten van toegang en werking van het Hof van Cassatie die in het verleden nog weinig werden belicht, waaronder de rechtsbijstand voor het Hof van Cassatie, de vereenvoudigde procedure van verwerping van het cassatieberoep in strafzaken, de wisselwerking tussen het Hof van Cassatie en andere hoogste rechtscolleges, de invloed van macro-effecten voor de rechterlijke oordeelsvorming, en de procedure na cassatie.

Noémie Gofflot bespreekt in haar bijdrage de procedure van rechtsbijstand voor het Hof van Cassatie. Ze brengt klaarheid in de gevallen waarin en de wijze waarop het Hof van Cassatie rechtsbijstand toekent, dan wel verwerpt en aldus de toegang tot het Hof begrenst. Eric Van Dooren geeft, tien jaar na de inwerkingtreding van artikel 433 Sv., inzicht in de vereenvoudigde procedure van verwerping van het cassatieberoep in strafzaken en verheldert de wijze waarop het Hof van Cassatie gebruikmaakt van de door de wetgever geboden mogelijkheid om vruchteloze cassatieberoepen zo snel en eenvoudig mogelijk af te handelen. Aurélie Hendrickx pleit in haar bijdrage voor een transparante wisselwerking tussen de hoogste gerechtshoven als instrument bij uitstek voor een versterking van de rechtsvormende rol van het Hof van Cassatie. Stijn van Deursen en Elbert de Jong onderzoeken vanuit een Nederlands perspectief in welke mate de rechtsvorming beïnvloed wordt of kan worden door de mogelijke en daadwerkelijke (juridische en niet-juridische) gevolgen van de rechterlijke beslissing voor niet-rechtstreeks bij de procedure betrokkenen. Ten slotte bespreekt Lauranne Claus de procedure na vernietiging van een rechterlijke beslissing door het Hof van Cassatie.

Dit boek is een initiatief van de Onderzoeksgroep Rechtshandhaving van de faculteit Rechten van de Universiteit Antwerpen.